'Yêu cầu Trung Quốc hủy ngay việc mời thầu sai trái'

Hội Luật gia Việt Nam cho rằng, việc phía Trung Quốc mời thầu thăm dò, khai thác 9 lô dầu khí trên vùng đặc quyền kinh tế cũng như thềm lục địa của Việt Nam ở Biển Đông là vi phạm công ước Luật biển năm 1982.

Ngày 28/6, sau khi Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) mời thầu thăm dò, khai thác tại 9 lô trên biển Đông, Hội Luật gia Việt Nam lên tiếng ủng hộ tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam; đồng thời cực lực phản đối và yêu cầu phía Trung Quốc hủy bỏ ngay việc mời thầu sai trái nói trên, không có hành động làm phức tạp tình hình ở Biển Đông và mở rộng tranh chấp.

Theo Hội Luật gia Việt Nam, việc làm của CNOOC đã vi phạm nghiêm trọng Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (tại các Điều 58, Điều 76, Điều 77...) mà chính Trung Quốc là quốc gia thành viên, đồng thời vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

"Hành động này cũng đã đi ngược lại Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) giữa Trung Quốc và các quốc gia thành viên ASEAN ký năm 2002, cũng như Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc ký tháng 10/2011", tuyên bố có đoạn.

Bản đồ chào thầu 9 lô dầu khí trái luật của Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC).

Hội Luật gia Việt Nam yêu cầu phía Trung Quốc tuân thủ nghiêm túc Công ước Luật biển năm 1982 cũng như luật pháp quốc tế liên quan; thực hiện nghiêm chỉnh các cam kết được nêu trong Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông; hủy bỏ ngay công bố mời thầu sai trái nói trên. Hội này kêu gọi giới luật gia các nước trên thế giới có tiếng nói bảo vệ công lý, bảo vệ Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982 và đề nghị các công ty dầu khí quốc tế tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam, không tham gia dự thầu 9 lô dầu khí mà CNOOC công bố mời thầu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Đại diện giới luật gia Việt Nam bày tỏ hoàn toàn ủng hộ tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 21/6 và cực lực phản đối việc Quốc vụ viện Trung Quốc cho thành lập cái gọi là thành phố "Tam Sa", xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Đồng thời, Hội Luật gia Việt Nam cho hay, luôn mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống giữa nhân dân Việt Nam - Trung Quốc nói chung và giữa giới luật gia hai nước nói riêng; sẵn sàng làm hết sức mình để góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, giữ gìn hòa bình và an ninh trong khu vực và trên thế giới.

Trước đó, ngày 23/6, Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) công bố mời thầu quốc tế thăm dò, khai thác tại 9 lô dầu khí trên biển Đông nằm sâu trong thềm lục địa của Việt Nam, chồng lên các lô từ 128 đến 132 và từ 145 đến 156 mà Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đã và đang tiến hành các hoạt động dầu khí lâu nay. Đây là khu vực hoàn toàn không có tranh chấp.

'9 lô dầu khí Trung Quốc mời thầu đều thuộc Việt Nam'

Một số học giả quốc tế khẳng định các lô dầu khí mà Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) mời thầu thăm dò và khai thác trên Biển Đông đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

> Gửi công hàm phản đối Trung Quốc

Ông Carlyle Thayer, giáo sư của Học viện Quốc phòng Australia. Ảnh: TTXVN

Các nhận định này được đưa ra tại hội thảo quốc tế về Biển Đông tại thủ đô Washington, Mỹ.

Ông Carlyle Thayer, giáo sư của Học viện Quốc phòng Australia nêu ra hành động của Trung Quốc trong phiên thảo luận về các diễn biến gần đây trên Biển Đông. Ông khẳng định rằng các lô dầu khí do CNOOC mời thầu đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam.

Thayer cho rằng Trung Quốc đã trả đũa việc Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Biển bằng cách mời thầu thăm dò, khai thác tại các lô, "tất cả đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam." Ông cũng cho rằng đây là một hành động chính trị, nhiều hơn là một hành động có tính thương mại.

Cùng chung quan điểm, tiến sỹ Bonnie Glasser, chuyên gia về châu Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Mỹ, cảnh báo rằng bất cứ công ty dầu khí nước ngoài nào có ý định tham gia thầu với Trung Quốc tại các lô nằm trong vùng thềm lục địa của Việt Nam đều phải thấy mức độ rủi ro rất cao và phải "suy nghĩ hai lần" trước khi quyết định.

Trước đó, học giả Việt Nam, tiến sỹ Trần Trường Thủy, cũng đề cập đến diễn biến mới nhất này. Ông đưa ra bản đồ 9 lô trên Biển Đông mà Trung Quốc mời thầu, khẳng định các lô này đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và không phải là khu vực tranh chấp.

Nhận xét về Luật Biển mới được Quốc hội Việt Nam thông qua, giáo sư Thayer khẳng định đây là một "diễn biến rất tích cực" vì Việt Nam muốn và cần thiết phải khai thác biển của mình. Ông nói "đến năm 2025, một nửa GDP của Việt Nam là từ biển, vì vậy Việt Nam cần luật để điều chỉnh và xác định rõ ràng nhiệm vụ của các cấp, các ngành".

Trong buổi thảo luận về các diễn biến gần đây trên Biển Đông, các học giả Philippines và Trung Quốc tranh cãi khá gay gắt về vấn đề chủ quyền tại bãi Scarborough, nơi mới xảy ra căng thẳng giữa hai nước.

Cuộc hội thảo diễn ra trong hai ngày 27 và 28/6, do CSIS tổ chức.
Các quan chức và học giả từ nhiều nước, bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Indonesia, Singapore, Ấn Độ, Nhật Bản, Mỹ thảo luận ở nhiều chủ đề, từ các diễn biến gần đây trên Biển Đông, vấn đề Biển Đông trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc-ASEAN, luật pháp và tập quán quốc tế trong giải quyết tranh chấp...

Bản đồ chào thầu 9 lô dầu khí trái luật của Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC).

Trung Quốc đưa tàu cần cẩu ra Biển Đông

Tàu cần cẩu chuyên lắp đặt đường ống nước sâu đầu tiên của Trung Quốc đã từ Thanh Đảo hướng đến Biển Đông cho các hoạt động thử nghiệm đầu tiên.

Tàu cần cẩu chuyên lắp đặt đường ống nước sâu đầu tiên của TQ. Ảnh THX

Con tàu là một phần khác trong chiến dịch mở rộng hoạt động thăm dò và sản xuất năng lượng ngoài khơi của Trung Quốc, sau khi nước này đưa giàn khoan khổng lồ nước sâu đầu tiên ra Biển Đông tuần trước.

Con tàu đóng mới có trị giá 2,8 tỉ nhân dân tệ, có thể lắp đặt 3.000m đường ống dưới nước và cẩu được trọng tải 4.000 tấn, sẽ chính thức hoạt động ở mỏ khí Liwan 3-1 tại Biển Đông ở độ sâu 1.500m.

Tuy nhiên, lúc đầu, con tàu sẽ hoạt động thử nghiệm trong vòng một tháng ở vùng nước nông - nơi nó sẽ lắp đặt khoảng 1,5km đường ống để thử nghiệm - Hiểu Long, người phụ trách dự án đóng tàu cần cẩu cho Tập đoàn Dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (CNOOC) nói.

Liwan 3-1 là mỏ khí tự nhiên nước sâu đầu tiên của Trung Quốc. Dự kiến nó bắt đầu sản xuất thương mại vào năm tới để cung cấp khí cho Chu Hải ở tỉnh Quảng Đông.

Dương Hoa - Chủ tịch CNOOC cho hay, tàu cần cẩu lắp đặt đường ống dưới nước cùng với giàn khoan nước sâu sẽ giúp cho công ty khai thác dầu khí Trung Quốc đi từ vùng nước nông ra nơi nước sâu nhiều thách thức hơn, đồng thời đảm bảo an ninh năng lượng cũng như các lợi ích quốc gia Trung Quốc.

Con tàu gọi là Hai Yang Shi You 201 bắt đầu được xây dựng vào tháng 9/2009, là một phần trong hạm đội nước sâu của CNOOC với tổng giá trị 11,5 tỉ nhân dân tệ (1,8 tỉ USD). Tốc độ xây dựng hạm đội đã tăng mạnh vào năm 2006 khi phát hiện ra mỏ Liwan 3-1.

Trước đó, vào sáng ngày 9/5, CNOOC 981 - giàn khoan bán chìm thế hệ sáu - do CNOOC sở hữu và điều hành đã bắt đầu hoạt động tại Liwan 6-1-1 cách Hồng Kông khoảng 320 km về phía đông nam và có độ sâu khoảng 1.500m. Động thái này đã đánh dấu một kỷ nguyên mới với Trung Quốc trong lĩnh vực thăm dò và khai thác năng lượng nước sâu.

Nhu cầu tiêu dùng dầu khí tại Trung Quốc đã tăng vọt khi nước này trong quá trình hiện đại hóa, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng. Trung Quốc trông chờ vào việc nhập khẩu hơn 55% lượng dầu thô và 20% khí tự nhiên. Con số này sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Để giảm bớt áp lực và sự phụ thuộc vào nhập khẩu, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào nhân lực và thiết bị nhằm thúc đẩy hoạt động thăm dò dầu khí nước sâu.

Tháng 2 năm trước, đài truyền hình quốc gia Trung Quốc (CCTV) cho hay, CNOOC có kế hoạch đầu tư 350 tỉ nhân dân tệ (54 tỉ USD) trong 5 năm tới để khai thác tài nguyên dầu và khí tự nhiên. Trong số này, CNOOC dự kiến dùng 20 tỉ nhân dân tệ để khai thác và phát triển dầu khí vùng nước sâu.

Trung Quốc từng cảnh báo các nước láng giềng châu Á ngừng tìm kiếm dầu ở gần quần đảo Trường Sa đang tranh chấp, thậm chí còn thề sẽ khẳng định chủ quyền của mình với khu vực giàu tiềm năng dầu khí ở Biển Đông bất chấp chồng lấn chủ quyền với nhiều nước khác.

Theo giới phân tích, việc Trung Quốc tăng cường hoạt động khai thác dầu khí trên Biển Đông được xem như một mũi tên bắn vào nhiều đích, trong đó mục tiêu quan trọng nhất là muốn khẳng định chủ quyền 80% diện tích biển tại đây.

Trung Quốc cảnh báo Ấn Độ tránh xa Biển Đông

Gọi Biển Đông là một khu vực tranh chấp, Trung Quốc đã cảnh báo Ấn Độ kiềm chế trong việc thăm dò và khai thác dầu ở các lô giàu tiềm năng tài nguyên của Việt Nam nhằm đảm bảo “hòa bình và ổn định” trong khu vực.

"Đây là một khu vực tranh chấp. Vì vậy, chúng tôi không nghĩ rằng sẽ là phù hợp để Ấn Độ tiến hành thăm dò ở đây”, tờ IBN Live dẫn lời phó phụ trách vụ châu Á thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tôn Duy Đồng nói.

Yêu cầu New Delhi không liên quan vào các “khu vực tranh chấp”, quan chức bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh, chủ quyền các đảo ở Biển Đông là một vấn đề lớn và Ấn Độ không nên tiến hành các hoạt động thăm dò cho tới khi có giải pháp cụ thể với vấn đề.

Giàn khoan trên Biển Đông

"Chúng tôi muốn cùng phát triển trong khu vực. Chúng tôi hy vọng rằng, phía Ấn Độ không liên quan vào các tranh chấp. Chúng tôi hy vọng Ấn Độ sẽ làm nhiều hơn để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực", ông Tôn nói với một nhóm phóng viên Ấn Độ đang ở thăm Trung Quốc.

Khi được nhắc về bản chất thương mại của việc Ấn Độ tiến hành thăm dò dầu khí trong khu vực rất giàu trữ lượng dầu khí, ông Tôn trả lời, vấn đề là “rất phức tạp và Trung Quốc đang nỗ lực tìm ra một giải pháp hòa bình.

Theo IBN live, khi được hỏi tại sao Trung Quốc phản đối các dự án thăm dò của Ấn Độ ở những lô dầu khí Việt Nam trong khi các công ty Trung Quốc lại tham gia tiến hành những dự án cơ sở hạ tầng vùng tranh chấp Kashmir mà Pakistan chiếm đóng (PoK), quan chức ngoại giao Trung Quốc nói: "Đây là các vấn đề hoàn toàn khác nhau. Liên quan tới Kashmir, chúng tôi luôn nói đó là vấn đề song phương và cả Ấn Độ cũng như Pakistan phải giải quyết trên cơ sở song phương”, ông Tôn nói.

Năm ngoái, lần đầu tiên Ấn Độ đã có liên quan tới tranh chấp trên Biển Đông khi Tập đoàn dầu khí Ấn Độ ONGC Videsh có kế hoạch thăm dò hai lô dầu khí ngoài khơi mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Xung quanh vấn đề an ninh và chủ quyền hàng hải, Bộ Ngoại giao nước này đã tuyên bố: "Ấn Độ ủng hộ tự do hàng hải ở các vùng biển quốc tế, bao gồm cả Biển Đông và quyền qua lại phù hợp với các nguyên tắc được chấp thuận của luật pháp quốc tế. Các nguyên tắc này cần được tất cả các bên tôn trọng".

Gần đây, căng thẳng Biển Đông đã gia tăng. Năm ngoái, cả Việt Nam và Philippines đều mạnh mẽ lên tiếng phản đối cách hành xử gây hấn của Trung Quốc ở vùng biển này. Nhiều tàu thuyền Trung Quốc đã xâm nhập, quấy nhiễu hoặc làm hư hại các tàu cá, tàu thăm dò dầu khí của hai nước tại vùng biển mà hai nước tuyên bố chủ quyền.

Khi căng thẳng leo thang, Trung Quốc đã cảnh báo các láng giềng châu Á ngừng tìm kiếm dầu ở gần quần đảo Trường Sa (thuộc Biển Đông) đang tranh chấp, thậm chí còn thề sẽ khẳng định chủ quyền của mình với khu vực giàu tiềm năng dầu khí ở Biển Đông bất chấp chồng lấn chủ quyền với nhiều nước khác.

Biển Đông trải dài từ bờ biển phía tây của Singapore ở Đông Nam Á tới eo biển Đài Loan với diện tích khoảng 3.500.000 km vuông, bao gồm hơn 200 hòn đảo. Biển Đông chứa đựng khối lượng đáng kinh ngạc về đa dạng sinh học và tài nguyên biển, bao gồm trữ lượng dầu khí rất lớn, thủy sản và ước tính chiếm 30% các rạn san hô của thế giới. Đây là nơi diễn ra tuyên bố chủ quyền chồng lấn giữa Trung Quốc và 4 quốc gia Đông Nam Á, trong đó Trung Quốc đưa ra tuyên bố chủ quyền lớn nhất bằng cách công bố bản đồ 9 đoạn bao trùm hầu hết toàn bộ vùng biển.

Tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc tháng 4 năm ngoái đã đưa ra một báo cáo đặc biệt về Biển Đông, trong đó mệnh danh vùng biển này là "Vịnh Ba Tư thứ hai". Tờ báo cho biết, Biển Đông chứa đựng hơn 50 tỉ tấn dầu thô và hơn 20 nghìn tỉ mét khối khí. Con số này gấp khoảng 25 lần trữ lượng dầu và 8 lần trữ lượng khí của Trung Quốc đã được chứng minh. Tờ báo này không trích dẫn nguồn nào của ước tính trữ lượng dầu và khí tự nhiên nằm dưới đáy Biển Đông. Tuy nhiên, báo dẫn lời Trương Đại Vệ - một quan chức cấp cao thuộc Bộ Đất đai và Tài nguyên Trung Quốc, khi nói rằng, việc tăng cường thăm dò tìm kiếm ngoài khơi là "chìa khóa" để giải quyết cơn khát năng lượng của Trung Quốc.

Tháng 6 năm ngoái, các phương tiện truyền thông Trung Quốc đưa tin, một giàn khoan nước sâu khổng lồ mang tên Marine Oil 981 đang trong quá trình thử nghiệm để chuẩn bị cho việc triển khai ở Biển Đông. Tân Hoa xã từng trích lời Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (CNOOC ) rằng, Marine Oil 981 “là cơ hội tốt để củng cố nỗ lực thăm dò dầu khí nước sâu, đồng thời đảm bảo an ninh năng lượng cho Trung Quốc”.

Marine Oil 981 thậm chí được mệnh danh là “tàu sân bay” bởi kích cỡ và thiết kế chuyên dụng nhằm đối phó với những cơn sóng mạnh của Biển Đông. Theo tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc, giàn khoan nước sâu sẽ được đưa tới điểm đến bằng các tàu kéo mạnh, sẽ “giúp Trung Quốc thiết lập một sự hiện diện quan trọng hơn ở khu vực phía nam rộng lớn chưa được khai thác của Biển Đông”. Chính khu vực này (bao gồm cả quần đảo Trường Sa) là nơi Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với bốn quốc gia Đông Nam Á: Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei.

Ngoài Biển Đông, Trung Quốc cũng có tranh chấp với một số nước khác như Nhật Bản và Hàn Quốc về chủ quyền lãnh thổ tại biển Hoa Đông, Hoàng Hải.